Çocuklarda terbiye, genellikle eğitim ile özdeşleştirilir. Terbiye, kültürden kültüre farklılık gösteren bir kavram haline de gelebilir. Örneğin; bizim kültürümüzde aile büyüklerinin elini öpmemek, terbiyesizlik olarak tanımlanabilir. Ancak bu her ülkenin kültürü için geçerli bir davranış kalıbı değildir.

Çocuklara kültürel kodları öğretmek ve kültüre uygun davranış geliştirmelerini sağlamak yerine öncelikli olarak iyi ve saygılı bir insan olma konusunda onlara yardımcı olmalısınız. Çocuk, saygılı, özgüvenli ve ahlaki değerlere sahip bir şekilde yetiştiğinde terbiyesi de gayet düzgün olacaktır.

Cwwtoys olarak bu yazımızda, çocuklarda 3-4 yaşından sonra gelişen ve aile tarafında iyi takip edilmesi şart olan terbiye kavramını ele aldık. Terbiye, çocukların ilk olarak evde, ebeveynlerinden öğrendiği ve sonrasında da okul ortamında ve sosyal çevrede geliştirdiği davranışları yansıtır.

Çocuklarınıza gerekli terbiyeyi vermeniz için size yardımcı olabileceğini düşündüğümüz bazı tavsiyeler:

Çocuğunuza İyi Örnek Olun

Çocuklar, çoğu zaman sözden ziyade davranışı örnek alır. Ev ortamında saygılı ve olaylar karşısında makul tepkiler veren, çözümcül, insanlarla iyi ilişkiler kuran ebeveynleri gözlemleyen çocuklar da zaman içerisinde bu yönde davranışlar geliştirmeye başlarlar.

Çocuğunuzun düzgün yetişmiş, terbiyeli birisi olmasını istiyorsanız çocuğun yanında nasıl konuştuğunuza, nasıl tepkiler verdiğinize çok dikkat etmenizi tavsiye ederiz.

Sevgi Her Zaman Önceliğiniz Olsun

Sevginin eksik olduğu ve çocuğun sevgiden mahrum kaldığı aile ortamında, sorunlar art arda sıralanır. Sevgi, birçok problemi çözer ve iyileştiricidir. Çocuğunuza sevginizi göstermekten hiç vazgeçmemelisiniz. Ona sorumluluk verirken dahi, onu sevdiğinizi ve onun sizin için çok değerli olduğunu hissettirin. Sevgiyle büyüyen çocuk; daha pozitif, ılımlı ve etrafına neşe saçan birisi olur. Terbiyeli ve iyi kalpli çocuklar yetiştirmenin en güzel yöntemi de sevgidir.

Terbiye Kurallarını, Yasaklar Olarak Yansıtmamalısınız

Çocukların, uygunsuz davranış sergilemesinin en çok görülen nedenlerinden biri anne babaya tepki koymalarıdır. Çocuğunuza, terbiye eğitimi verirken, “Bu kuralları uygulamak zorundasın.” Yerine, bu kuralları uygulamanın onun ve çevresindeki insanların hayatında yaratacağı güzellikler üzerine odaklanın. Örneğin, çocuğunuza “Parkta istediği oyuncakta o an farklı bir çocuk oynuyorsa, sıra beklemelisin.” demek, çocuğa terbiye kuralı öğretmek için güzel bir adımdır ancak aslında yeterli değildir. Çocuk, canı istediği an, istediği şekilde davranamayacağı ile yüzleşmekten hoşlanmayabilir. Bu durumda onun, empati kurmasını sağlayacak bir tondan konuşmanız, herkesin eşit derecede o oyuncakta zaman geçirme hakkı olduğunu anlatmanız çok daha etkili olacaktır.

Çocuğa terbiye eğitimi verirken gergin ve emir veren bir ses tonu kullanmak, onu bu davranışı yapmaya mecbur etmek o an için sizi kısa vadede çözüme ulaştırır. Ancak bu çözüm, çocuğunuz korktuğu ya da çekindiği için meydana gelir ve uzun vadeli olmaz.

Ebeveynler Arası İş Birliği

Anne ve baba çocuğa terbiye verirken, ortak terbiye kuralları üzerinden ilerlemelidir. Annenin doğru dediğine baba yanlış derse, çocuk ebeveynler arasındaki iletişim kopukluğunu hemen fark eder. Bu durum çocukta kafa karışıklığı yaratabileceği gibi aradaki iletişim boşluğunu kendi isteklerine göre kullanmak için bir fırsat haline de gelebilir.

Böyle durumlarla karşılaşmamak için, ebeveynler her zaman iş birliği içerisinde olmalıdır.

Arkadaş Seçimine Dikkat

Çocuklar aile içinde iyi terbiye alsalar da özellikle okul döneminde, uygun davranışlarda bulunmayan çocuklarla arkadaşlık etmeleri ahlaki gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebilir. Böyle bir sorunla karşılaştığınızda çocuğunuza “Bundan sonra Ahmet’le arkadaşlık etmeyeceksin.” Gibi bir çıkışta bulunmanız işlerin daha kötü bir hale gelmesine sebep olabilir. Çocuğunuzun çevresinde ona uygun olmayan arkadaşları olduğunu fark ettiğinizde, çocuğunuzla daha fazla zaman geçirin. Arkadaşlarıyla neler yaptığı ile alakalı sohbet edin. Çocuğunuz, aile bağları kuvvetli ve yanlışı doğruyu ayırt edebilen bir şekilde yetiştirilmiş birisi olduğunda yanlış arkadaşlıklar kursa da bu arkadaşlıkları kendi isteğiyle sonlandıracaktır.

Sanal Dünya ile Etkileşimi Kontrollü Olsun 

İnternet, doğru bir amaçla kullanıldığında harika bilgilere erişim sağlayan bir araç olsa da çocuklar için oldukça tehlikeli hale gelebiliyor. Bu sebeple, çocuğunuz internet kullanırken onu kontrol etmeniz, çocuğunuzun gelişimi açısından çok önemlidir. TV, tablet, telefon, bilgisayar gibi ekranları her zaman denetim altında tutmalısınız. Çocuğunuz video izlerken, yandan tıkladığı farklı bir video dahi gelişimi üzerinde düşündüğünüzden çok daha fazla tahribat bırakabilir.